Gözüm kölgəmə sataşdı. Gah məndən öndə,gah məndən arxada idi.Bəzən də içimdə
gizlənirdi. Nə öndə olanda onu tapdalaya bildim, nə arxada olanda.Bircə hər
kəsdən qaçıb içimə sığınanda,onu o qədər yüklədim ki,fürsət tapan kimi çıxdı
içimdən,qaçdı məndən...Günəşlə görüşdü, Ayla görüşdü.Nədən danışdıqlarını
anlamadım, heç kölgəm də çətin nəsə anlamış olsun,ancaq məni
dinləməkdənsə,onları dinləməyə üstünlük vermişdi.
27 Sentyabr...
Mənfi hisslərlə yüklü bir gün idi. İş görüşməsinə getməli idim. Getdim və həyatımda
kreslosunun verdiyi güvənlə başqalarına qarşı münasibətində alçaqlığını nümayiş
etdirən biriylə görüşdüm. İyrəndim və əsəbdən titrəyən səsimlə o insana əslində
hansı səviyyədə olduğunu başa salıb oradan uzaqlaşdım. Başqa heç yerə müraciət
etməyə həvəsim qalmamışdı. Evə gəldim. Əsəb gözlərimin çoxdandır dolub, lakin
boşalmağa fürsət tapmayan yaşlarına təzyiq göstərdi. Evdəkilər heç nə
sezməsinlər deyə, hava alacam bəhanəsiylə evdən çıxıb şəhərə getdim. Çox sevdiyim
parklardan birində oturub, tanınmış şairlərdən birinin heykəlinin etrafını
süpürən orta yaşlı kişini müşahidə etməyə başladım. Buna müşahidə də demək
olmaz. Sadəcə o təmizlik işlərini davam etdirərkən göyərçinlərin necə onun
ətrafında uçuşduğu diqqətimi cəlb etmişdi.Gözlərim ona baxırdı, ağlımda isə
məni özümdən çıxaran iş görüşməsindən 6-7 saat əvvəl yaşadıqlarımın lenti
fırlanırdı.
Gecə saat üç idi. Artıq 27 sentyabr – sənin ad
günün,mənim isə səni təbrik edib-etməyəcəyimə qərar verəcəyim tarix
idi.Youtube-da əlində mikrofon, valehedici bir səslə ukraynalı bir müğənnini gördükdə
donub qaldım. Alma almaya bu qədər bənzəməzdi. Onun üz cizgiləri necə də səni
xatırladırdı. Gözümə yuxu getmirdi. Səni çox təbrik etmək istəyirdim,ancaq
bacarmırdım. Telefonuma yüklədiyim "Şouşenqdən qaçış" filmini
izləməyə başladım. Arada filmi saxlayıb, ukraynalı müğənninin linkini tapır,
ona baxıb sənin üz cizgilərini yaddaşımda yeniləyir,sonra yenə də filmə
qayıdırdım. Film bitdikdə səhər saat 07:00 idi. Filmdəki qəhrəmanlar, ukraynalı
müğənni bütün gecə məni tek qoymadılar. Sənin ad gününü bərabər qeyd etdik. Üç
saatdan sonra həmin iş görüşməsinə getməli idim. İşə çox ehtiyacım var idi,
çünki şəxsi büdcəmdən yararlanaraq bir sıra işlərimi həyata keçirməli idim. Bir
yandan ağlımda iş, bir yandan da səni tebrik edib-etməmək var idi. Birdən nəsə
elə bil mənə dedi ki, bu iki seçimdən birini digərinə qurban verməlisən: Səni
təbrik etsəm, iş görüşməsində uğursuzluqla qarşılaşacaqdım. Bilmədim bu fikir
yel kimi hardan ağlıma əsdi. Gicgahlarımdakı damar sürətlə döyünməyə başladı.
Aldığım içkini evə girdikdən on dəqiqə sonra bitirmək
üzrə idim. Sənə təbrik yazdım. Göndərdim. Sonra məni yuxu apardı. Səhər
oyananda ilk etdiyim iş, telefonu açıb göndərilən mesajlara baxmaq oldu.
Göndərilənlərdə heç nə yox idi. Göndərməmişdim. Buna qürurum sevindi, ancaq
mənim sifətimdə heç bir cizgi tərpənmədi. Əgər gecə göndərmiş olsaydım,sənə
təbriki heç olmasa, içkinin, sərxoşluğun boynuna atıb özümü iztirabdan
qurtarardım. İndi yenə də ayığam və heç cür səni təbrik etməyə cəsarət edə
bilmirəm. "Sənə lazım deyiləm" fikri ağlımdan çıxmır ki,onun yerini sənə
olan ürək sözlərimlə doldurub səni təbrik edim. 28 Sentyabr heç bir xüsusiliyi
ilə yadda qalmadı.
29 Sentyabr... Evdə yenə təkəm. Artıq sənə bənzəyən o
artistin üz cizgiləri yaddaşımda tam yerləşdirilib. "Time is running
out" mahnısını dinləyirəm, cəsaret mahnı davam edərkən içimə dolur, mahnı
bitər-bitməz məni tərk edir. Bir qərar verməli idim. Başımı qatmaq üçün üç
gündür ziyarət etmədiyim sosial şəbəkədəki səhifəmi açdım. Sən demə, sənə
göndərmək istədiyim ad günü təbrikini orada "status" olaraq
paylaşmışam: "Oxumasan da, doğum günün münasibətilə səni təbrik edirəm. Gözəlliyinin
girdabına aldığı bir çoxlarına o əsirlikdən qurtulmağı, o girdabın Tək sahibinə
isə səninlə xoşbəxt olmağı, o girdabın Turisti olan özümə isə səni unutduracaq
maraqlı və uzun bir yol arzulayıram. Özünə heç vaxt xəyanət etmə. Qoy,
gözlərin, üzün və ürəyin bir-birlərinin yalanını əvvəlki kimi mahircəsinə
ört-basdır etməyi bacarsınlar.Doğum gününü təbrik edirəm".
29 Sentyabr. Ürəyimdə cinlər mübahisə edir elə bil.Heç
biri düzgün yolu göstərmir, ancaq mübahisə edirlər. Nəticəsi sənə göndərdiyim aşağıdakı
SMS oldu: "Doğum günün münasibətilə təbrik edirəm!".
5 dəqiqə... 10 dəqiqə... 13 dəqiqə... Sonra cavab
gəldi səndən: "Çox sağ ol. Ancaq gecikmisən.Mənim ad günüm 27-si idi".
Nömrəmi tanımışdın. Daha da həyəcanlandım, lakin
mesajıma yansıtmamağa çalışdım: "Bu
gün qərara gələ bildim"...
5 dəqiqə... 10
dəqiqə... 15...20... Artıq səndən cavab gözləməyin mənasız olduğunu düşünürdüm.
Nə yalan deyim, bununla bərabər içimdə yenə də çoxlarını aldadan bir ümid var
idi.
30 Sentyabr... Sakitlik.Səndən səs yoxdu. Daha
yazmadın. Mən də yazmadım.
Ayrılıq, ürəyə sancılan mərmi kimidir. Toxunduqda
incidir. Ən yaxşısı qurdalamamaqdır unutmağa çalışarkən,bir də görürsən ki,o
qədər qurdalamısan ki,o mərmini bütün bədənində gəzdirmisən. Hər yerini
qanatmısan,bütün xatirələrin yaddaşa axın etməsinin aqressivliyi qanının
rəngiylə özünə biruzə verir. 29 Sentyabrdan bəri mən o mərmini içimdə itimişəm.
Məndə yaşayır o,heç çıxarmağa çalışmıram da.
14 Noyabr. Dünyaya gəlmək növbəsi mənimdi. 22 Yaşımı
qarşılamalıyam. Ancaq 21 ildən ayrılmaqla mənə elə gəlir ki,özümdən ayrılıram.
1-dən 21-ə kimi bütün yaşlarım mənə haqlarını halal etsin. 22 - xoş gəldin!
22-nin keçmişi silə bilmə və gələcəyi görə
bilmə qabiliyyəti olmadığına görə onu yeni doğulan körpə kimi bağrıma basıb öz
himayəmə alacağam. Mənimlə birlikdə böyüyəcək. Baxmayaraq ki, doğulduğu gün üçün darıxacaq, o da böyüdüyünü sanıb
gedən hər kəs kimi çıxıb gedəcək,növbəsini 23-ə təhvil vermək üçün tələsəcək.
22-ni təbrik edənlər çox oldu. Gözləmədiyim insanların
belə xoş sözləri qapımdan keçdi könlümə yol tapdı, sevindirdi. Səndən səs
gəlmirdi deyə,keyfimi pozmaqla o qədər insanın diqqətini puça saymaq mənim
təbiətimə zidd hərəkət olardı.Sevinməyə davam edirdim, kölgəmdə isə böyük bir
ümid gizlənmişdi. Ümidlə kölgə bir-birlərinə çox oxşayırlar, hərdən ayırd edə
bilmirəm. Ümid bəzən içinə sığmaz, çıxsın, gözlədiyin baş versin artiq
istəyərsən, lakin həmin gün günəş çıxmaz, kölgəyə ehtiyac olmaz, kölgə
"məzuniyyət"də olar, ümid də onun yoxluğundan istifadə edib onun
yerinə mənim içimdə gizlənər.
Mən hər halda uşaqlıqdan bəri babamın,
atamın,əmimin,dayımın şəxsiyyətindən rənglər alıb sənin portretini çəkməyə
başlamışdım. Əmimi və babamı səma mənden aldı, dayımdan çox uzaqlaşdım, atamı
da artıq hər gün görmədiyim bir zamanda gördüm ki, fırçamı yerə qoyub
barmaqlarımla sənin canlı obrazının simasını əzbərləyirəm. Sonra səni də
itirdim. Səni məndən "qanunsuz" adı altında müsadirə etdilər sanki.
Sən də etiraz etmədin. Sənin gəlişin axı mənim tozlanmış emalatxanamı gül
bağçasına çevirmişdi,görəsən niyə getməyə bu qədər həvəsli oldun? Hələ də bu suala cavab tapa bilmirəm. Soruşa
da bilmirəm səndən. Sən belə sualları hemişə eşitməzlikdən gəlirsən. Daha bir
etiraf edim ki, mən nə qədər mahir rəssam olsam da, həm də həyatımın "şah
əsəri" əlimdən alındıqdan sonra bütün ilhamını itirən və emalatxanasındakı
bütün əsərlərinə dəyər verən ancaq "şah"ın yerinə heç birini qoya
bilməyən sadə insanam. Mən sənin portretini sevdiyim insanların real
obrazlarından rəng alaraq çəkib, əməlli-başlı rəssamlıq etmişəm. Yəni aldığım
rəngləri olduğu kimi yox, mənim gözümə yansıdığı kimi istifadə etmişəm. Bu da o
deməkdir ki, portret mənim rəng zövqümə uyğun çəkilib, reallıqdakı rənglərlə
heç bir elaqəsi olmayıb. Yəni "Sən" mənim uydurmamsan.
"Sən"i Yaradanın mənə verdiyi Təxəyyül yaradıb. Təxəyyül özü mücərrəd
olduğu kimi sənin konkretliyinə de çox alışmayım deyə səni də özünə çəkdi. Gec
idi.
Bacımız,qardaşımız,dayımız,xalamız,əmimiz,anamız,atamız
və s. qan bağıyla bizə əziz olan insanlar bəzən bizi qırmaqdan çəkinmirlər. Elə
bil ki, hansısa gözə görünməz qüvvə onlara deyir ki, "əşi,narahat
olma,qır!Rahat ol!Boşalt zəhərini!Sonra lazım olsa, yapışdırarsan, necə də
olsa,yanındadırlar". Lakin, onlar unudurlar ki, insanı sadəcə qohum
deyil,yad da qırır. Qohum qırdıqlarını yapışdıra bildi, bir dərd,bilmədi bir dərd.
Bu dərdlərdən asılı olaraq yadın qırdığı parça çatdan dəliyə,uçuruma çevrilir.
Onu yapışdırmaq,ört-basdır etmək çətin olur. Qohumlar yadın mümkünlüyünü, yad
isə qohumların da insan olduğunu unudur. Amma nə qəribə ki, bütün insanlıq bir
araya gəlsə, mənim dramatikləşdirdiyim bu mənzərəni məsxərəyə qoyub, məndən
nikbin olmağı gözləyəcəklər. Bilirəm. Öz bədbinliklərinin,xudbinliklerinin
yaşarkən maneəyə, təhlükəyə yol açdığının fərqində olmayıb, mənim nikbinliyimin
onları əyləndirməsini istəyirlər. Təəcccüblənməlidirlər o zaman. Mən çox
nikbinəm. Mən o qədər nikbinəm ki, yazdıqlarımı yazarkən gözümdən bir damla yaş
gəlmir,ürəyimdə heç bir nöqtə sızlamır, bədənimdə keyimə,qıcolma baş vermir.
Soyuqqanlılığı libas edib,üzümə təbəssüm qrimi etmişəm. Keyfim yerindədir. Əgər
fikir vermisənsə, bütün həqiqətləri, ürəyindən keçən hər şeyi olduğu kimi ifadə
etmək üçün ancaq soyuqqanlı libas geydikdə kağızına yansıda bilirsən. Çünki,
bədbinlik alov kimi kağızını kül edir, dəyərsizləşdirir, arsızlığa çevrilmiş
şadyanalıq isə kağızına yazılanları görünməz edir. Soyuqqanlılıq isə qələm və
kağız kimi maddidir,olduğu kimidir,aldatmır. Mənim kimidir.
Ən böyük
arzunun nə olduğunu soruşmuşdum səndən. Cavabını nə sənə, nə də rütbənə
yaraşdırmışdım, ancaq sevmişdim. Sən Rolls-Royce-la Las-Veqasdakı kazinolardan
birinə baş çəkib, düz on min dollar oyuna qoyub, masanı tərk etmək istəyirdin.
Mən soruşanda ki, udsan nə dəyişəcək, sən uduzub-uduzmamağın sənin üçün heç bir
fərqi yoxdu demişdin. Sənin üçün önəmli olan ora kimi gəlib o miqdarı masaya
yatırıb kazinonu tərk etmək idi. Sonra söhbətimizin məcrası dəyişdiyi üçün bu
arzunun necə doğduğunu dəqiqləşdirməmişdim. İndi sual edirəm görəsən, maddiyyatın
əskilib-artacağını vecinə almayan birinin, gözünü itkinin qorxutmayacağı
birinin mənəviyyata baxan gözü də mi kazino görürdü? Görəsən, kazinoya
"hədiyyə etmək" istədiyin on min dollar, mənə hədiyyə etdiyin on min
hiss çalarımıydı əslində? Bilməlisən ki, kazinoda o pul dövriyyə etsə də, məndə
tərk etdiyin bu çalarlar bir-birinə qarışır,yerlərini dəyişir, bir-biriylə
oynayır, amma dövriyyə etmirlər. Mənim sənə qarşı münasibətimi dəyişmirlər.
Başım təxəyyülümdəki "Sən"lə söhbətə
qarışmışkən, 22 yaşımın artıq 20 gündür həyatda olduğunu unutmuşdum. 24 Noyabr,
saat 22:35. Telefonuma bağlı nömrədən zəng gəldi. Tərəddüdlə də olsa, cavab
verdim. Məni salamlayan qadın səsi tanış deyildi:
- Bəli,Nilaydır.Buyurun?
- Nilay xanım, sizin kitabınızda yazdıqlarınız Erkin
haqqındadır?
- Bağışlayın, Erkin kimdir?
- Erkin mənim hər şeyimdir-həyatım,sevgilim,canım,
nişanlım...Hər şeyim.
-Lap yaxşı, xanım. Lakin sizin nişanlınızı mən
tanımıram. Kitabımdakı obraz isə mənim qələmimin məhsuludur.
-Nilay, balaş, nədənsə mənə elə gəlir ki, sən Erkini
tanıyırsan. Kitabındakı obraz tamamilə mənim Erkinimi xatırladır.
-Xanım...Adınızı da bilmirəm. Nə isə. Qulaq asın,
birincisi yalnız Nilay deyə bilərsiniz,"balaş" filan deyəcək qədər
məni tanımırsınız. Biz bəlkə də yaşıdıq. İkincisi isə, mənim nömrəmi axtarıb
tapıb məni narahat etməkdənsə, öz Erkininizə etibar etməyi öyrənin. Bu sizə
ailə qurduqdan sonra daha çox lazım olacaq.
Söhbətimizin davamı o qədər də ürək açan olmadı və ona
sözünü bitirmək imkanı vermədən telefonu məşğula verdim. Sonra daha zəng
etmədi. Bir neçə saat bu zəngin təsirindən çıxa bilmirdim. "Sən"
reallıqda da var imişsən! Doğrudan da, bu qadının dediyi qədər oxşar idiniz?
"Sən"i mücərəddlik demə özünə yox, mənim gözümdən, nəzərimdən uzaq
bir yerə həbs edibmiş görəsən? Bir yanda bu suallar, bir yanda da o qadının
həyasızca davranışının məndə doğurduğu mənfi təəssürat ağlımı da, hisslərimi də
qarışdırmışdı.
Bir zəng daha gəldi. Erkin zəng edən qadının yerinə üzr
istəmək üçün zəng etmişdi. Niyə üzr istədiyini anlamadım. Sənin səsini təxəyyül
mənə duyurmamışdı ki, onun səsini eşidib onu sən zənn edim və bağışlayım. Bu
iki nəfərin hekayəsindən bəzi şeylər anlamışdım,ya da ağlımdakı boşluqları
uydurmalarımla tamamlamışdım. Günlər keçdi. Zənglər daha davam etmədi.
"Sən" də mücərrəd,bilinməyən, təxəyyülümə aid dünyadan qopub heç cür
yanıma gələ bilmədin. Erkin kim idisə, başqasının idi. "Sən" də mənim
deyildin. Deyilsən.
Hər halda qeyd etməliyəm ki, dünyada bir çox maraqlı
hadisələr baş verir. Dünya yerində durmur. Onları müşahidə və analiz etməklə
təxəyyülün oyunlarına baş qoşmamağa çalışıram. Özüm qədər real yaşayan ikinci
bir xəyalpərəst tanımıram. Bu da "Sən"i reallıqda axtarmamağımın
növbəti səbəbidir. Bu mühafizəkarlıq mənə kimdən yadigar qalıb bilmirəm, amma
xəyal dünyamla reallığı qarışdırmayacaq qədər güclü olan bir mənəviyyatla
cəzalandırılmışam, ya da dəyərləndirilmişəm.