Lampa

  Qocaldığını, artıq səhnədən uzaqlaşmağın vaxtı çatdığını anlayırdı. Səhnədən şöhrətin zirvəsində uzaqlaş ki, səni hələ çox xatırlasınlar. Lakin bəzi şeyləri bu dünyada yeni məskən salanlara öyrədib getmək lazımdır. Səhər güzgünün qarşısına keçdi. Üzünə baxdı. Gülümsədi. Sonra əlini üzünə aparıb artıq neçə ildir bərkimiş maskanı çıxardı. Gözlərinə inanmadı. Maskanın örtdüyü sifət uşaq sifəti idi. Özü idi. Məgər bu neçə illəri uşaqlığını unutduran bu maska imiş. İndi o uşaqlığı ilə baş-başadır. Güzgüdə balaca uşaq ora-bura qaçırdı, etmədiyi dəcəllikləri edirdi, durmadan gülürdü. Birdən dayandı. Şüşəyə yaxınlaşdı və dedi:

-          Səni gözləyəcəm. İndi isə get söyləmək istədiklərini söylə...
Aktrisa heç nə demədən səhnəyə çıxdı. Bu gün Tozlu elektrik lampasını oynayacaqdı. Qəribə bir epizodik  rol verilmişdi ona bu səfər. Tamaşanı onunla paylaşan robotu yanına çağırıb dedi:

-          İndi heç nə soruşmadan məni dinlə. Sözümü də kəsmə, vaxtım azdır. Yəqin ki, mən sözümü

bitirmədən pərdələr salınacaq.

Robot susurdu. Nə o, nə də rejissor Tozlu işıq lampasının öz rolunu deyil, reallığı oynadığının fərqində deyildilər. Lampa işığını yandırıb çoxdandır görünməmiş bir işıltıyla parladı. Sonra sözünə başladı:

-          Ürəyinin açarını heç kəsə etibar etmə! Onlar çox şey vəd edər, azına əməl edərlər. Çox söz verər, azının arxasında durarlar. Uzun bir yola səninlə çıxar, yarıyolda səni başqa bir yoldaşa dəyişər, başqa bir istiqaməti tutarlar. Yad insan sənə doğmalardan da çox yaxınlaşa bilər, ancaq doğmalar kimi sabit mövqedə qalmaz. Bu təbiətin pis qanunlarındandır. Nə qədər can versələr də, doğma ola bilmirlər. Bir uçurumu səninlə qət edərlər, ikincini də səninlə keçərlər, üçüncüdə isə səninlə bu qədər şeylərə qatlandıqlarını sənin başına qaxıb, geriyə - öz doğmalarının yanına qayıdar, ya da yeni yol yoldaşlarıyla yeni uçurumlar axtarmağa başlayarlar. Sənin gözlərinin içinə baxıb oradakı

paklığı oğurlayıb, bir daha baxmazlar.

-          Heç kəsin  qarşısında, hətta ən yaxın hesab etdiyin insanın qarşısında özünü əyməyəcəksən. Sınmayacaqsan! Bir dəfə ki, sındın, “yəhər”in başqasının əlinə keçəcək. Həyatında cızdığın bütün yollarını çaşacaqsan. Nəyin doğru, nəyin yanlış olduğunu xatırlamayacaqsan. Narazı qaldığın çox şeyə qatlanmalı olacaqsan. Çox söz demək istəyəcəksən, dillənməyəcəksən. Sən etiraz edəcəksən, səni palaza bürüyüb özləri ilə sürüyəcəklər. Bədənində, üzündə, başında bütün çətinliklərdən xatirə “tattoo” olacaq, hansını ki, yalnız sən görəcəksən, hansı ki, yalnız səni ağladacaq.

-          Unutma! Heç kəs özünü şər hesab etmir. Hər kəs başqalarından narazıdır. Heç kəs özünü görmür. Hər kəs başqasının ətini yeyir. Odur ki, sən özünü və yerini tanı.Sözünü möhkəm et. O zaman nəyə isə etiraz etməyə haqqın olacaq. O zaman dostunu da tanıyacaqsan, düşmənini də. Bircə, sən heç kəsdən asılı olma. Bilirəm, layiq olduğundan daha artığına layiq görəcəksən insanları. Bu da insanın ixtisara sala bilmədiyi ən önəmli cəhətlərindən biridir. Sənə də öyrədiblər bunu. O zaman, amandır, peşman olduğunu dilinə gətirmə! Çünki içinə bir gəmirici buraxmış olarsan və bunu yalnız puç olduğunda anlayarsan.

-          Gülümsə. Heç kəslə problem paylaşma. Onlar səndən daha zəifdirlər. Ona görə də səni eşitməyəcəklər. Dinləyəcəklər, sənin sözlərinin havasını udacaqlar, sonra yenə sənə qaytaracaqlar, sağ əlləri də ciblərində qalacaq. Bəri başdan  insanları özünlə bezdirmə.

Lampa danışdıqca Robot onun işığının necə tükəndiyini görürdü. İşıq getdikcə zəifləyirdi. Lampa isə buna fikir vermir, olan-qalan enerjisini də nitqini bitirmək üçün sərf edirdi:

-          Çarəsiz uşaq kimiyik. Həmişə. Çıtma vursalar, ağlayarıq. Uşağın bəxti onda gətirib ki, istədiyi vaxt ağlayıb, istədiyini əldə edə bilər. Biz isə... Bizə isə “uşaqdır da, ağlamalıdır” deyən olmayacaq. Bacardıqca hisslərimizi təhrif etməyə çalışacaqlar. Yalandan bizdən güclü görünüb bizi əzməyə çalışacaqlar.

-          Cəmiyyət aralarından fərqli olanı ya ən yüksək zirvəyə qaldırır, ya da ən aşağı səviyyəyə salır. Sən özünlə üstün ol, maddiyyatını ağılla idarə et və ən başa keç ( yəni uzatdığın əlini gəmirtmə). Sonra başda olan “azlıq” onu yuxarı qaldıran “çoxluğu” da öz yoluyla apara bilər. Hər kəs təmizlik işlərinə başlasa, o yol parlaq və işıqlı olar, hər kəsi özünə cəlb edər. Yol qırağında olanlar da qoşularlar bu “təmizlik karvanına”. Kim ki, qaranlığın övladıdır- əzab çəkmək, qandallanmaq, başqalarından özünə qarşı heyfslənmə görmək ona xoşdur və sənin getdiyin yolla getmək istəmir- özü bilər. Sən ona artıq qalib gəlmisən. Bu tip insanlar həqiqəti sözlə yüz dəfə bu qulaqdan alıb, o biri qulaqdan verərlər. Əgər möhkəmcə əzişdirsən, yenə də anlamayacaqlar. Ruha edilən müsbət təsiri duymayan insan, vücuduna vurulan zərbələrin ağrısını necə hiss edəcək? İçindən bixəbər, çölündən nə xəbər tutar? Maddiyyat səfilləri! Unut onları!  Mən olsam, insanlara bəzi məqamlarda seçim hüququ verməzdim. Çünki ya qaranlığı seç , ya işığı desəm, əminəm ki, qaranlığı seçməyə ürək edənlər olacaq. Ah...Nə çox ...Sən "nöqtə" qoysan da, fələyin sevimli işarəsi "vergül"dür.

Damla-damla göz yaşları Robotun gözlərindən axmadı. O, işıltıdan qalan dəmir parçasını, əşya tullantısını əlinə alıb eyvana doğru addımladı. Zibilliyə atmaq üçün onu çox yaxşı tanımışdı və bunu etməzdi. Eyvana çatdıqda son dəfə lampanı öpüb doqquzuncu mərtəbədən yerə buraxdı. Ani bir qısa qapanma, hər yer qaranlıq, ya da alov, sonra yenə qaranlıq. İşığın utopiyasına da son.

Pərdələr endikdə Tozlu işıq lampasını ifa edən aktrisa teatr binasından çox uzaqda idi. Gedəcəyi yeri isə ancaq yeni tanış olduğu uşaq bilirdi...